یادداشت
ارتباط پیامبر اکرم (ص) با حضرت فاطمه (س)؛ الگویی برای خانوادهها
با نگاهی به تاریخ زندگی پیامبر(ص) درخصوص رابطه با دختر گرامیشان حضرت زهرا(س) میتوان مطالب ارزشمند را دریافت و از آن بهعنوان الگوی رفتاری در فضای خانواده بهره برد.
حجتالاسلام والمسلمین حسن شیرزاد کمانگر، پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در یادداشتی نوشت: پیامبر اسلام انسان کاملی است که از سوی خداوند، بهعنوان الگویی نیکو برای بشریت بهخصوص جامعه ایمانی معرفی شد؛ یکی از موضوعات مهم و مورد دغدغههای امروز خانوادههای مذهبی چگونگی روابط با یکدیگر در فضای خانواده است.
با نگاهی به تاریخ زندگی حضرت درخصوص روابط با خانواده بهویژه با دختر گرامیشان حضرت زهرا(س) میتوان مطالب ارزشمند را دریافت و از آن بهعنوان الگوی رفتاری در فضای خانواده بهخصوص با دختران استفاده کرد و با داشتن رابطه نیک و شایسته با آنان، حال و هوای فضای خانه را پر از اعتماد، امید و نشاط کرد. بهعنوان نمونه به مواردی از رابطه پیامبر(ص) با حضرت زهرا(س) اشاره میشود:
سلام پیاپی
ابن عباس میگوید: بعد از نزول آیه تطهیر،(احزاب/ ۳۳) پیامبر(ص) ۹ ماه هنگام هر نماز، کنار خانه امام علی(ع) میآمد و میفرمود: «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته اهل البیت إِنّما یُریدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرًا»؛ و این سلام را در هر روز پنج مرتبه به فاطمه(س) و اهل بیت او میداد. (فدک ذوالفقار فاطمه، سیدمحمد واحدی، ص ۵۵، به نقل از دُر المنثور، ذیل آیه وأمر اهلک)
پس از آنکه آیه «وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها؛ تو خانواده خود را به نماز فرمان بده و شکیبا باش» بر پیامبر(ص) نازل شد، آن حضرت ۴۰ روز و بنا بر نقلى دیگر تا ۹ ماه در هر صبح و شام درِ خانه دخترش را میگرفت و پس از سلام بر اهل آن خانه، به دستور آیه عمل میکرد و میفرمود: «الصلاة یرحمکم الله». (فاطمه زهرا الگوى حیات زیبا، محمدجواد طبسی، ص ۵۳، به نقل از امالی، طوسی، ص۲۵۱)
امام حسن و امام زینالعابدین(ع) نقل میکنند: بعد از آنکه آیه تطهیر نازل شد، پیامبر ماهها کنار درِ خانه حضرت على(ع) و حضرت فاطمه(س) میآمد و به آنها سلام میداد و آیه تطهیر را تلاوت میفرمود. (فدک ذوالفقار فاطمه، ص ۵۴، به نقل از تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۳۰۳)
دیدار پیامبر اکرم(ص) با حضرت فاطمه(س) به هنگام سفر
روایت شده که عادت پیامبر(ص) این بود که هنگام سفر، آخرین دیدارش با حضرت فاطمه(س) و موقع بازگشت، نخستین دیدارش با وى بود و وارد خانه دخترش میشد و دو دست مبارکش را بر سر او میکشید و آن چنان با او برخورد میکرد که بینندگان را به تعجب وا میداشت. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۴۰)
عبدالله بن عباس میگوید: رسول خدا هر گاه از سفر و جنگها بر میگشت، به سراغ فاطمه(س) میرفت و او را میبوسید. (همان، ج ۳۷، ص ۷۰)
حاکم در مستدرک به سند خود از ابوثعلبه خُشنى نقل کرده است: عادت رسول خدا(ص) بر این بود که چون از جنگ یا سفرى باز میگشت، به مسجد میرفت و دو رکعت نماز میگزارد، آنگاه به حضرت فاطمه(س) درود میفرستاد و سپس پیش همسرانش میرفت. همچنین وى به سند خود از ابن عمران نقل کرده است: پیامبر(ص) چون قصد مسافرت داشت، آخرین کسى که با او وداع میگفت، فاطمه بود و چون از سفرى بازمیگشت، نخستین کسى را که میدید، فاطمه(س) بود. (سیره معصومان، فاطمه دخت پیامبر، سیدمحسن امین، ترجمه على حجتى کرمانی، ج ۲، ص ۱۹)
دعای پیامبر اکرم(ص) براى اصحاب کسا
از ام سلمه، همسر پیامبر، روایت شده است: رسول خدا روزى در خانه من عبایى بافتِ خیبر به روى خود کشیده و خوابیده بود که فاطمه(س) با ظرف غذایى از در آمد. رسول خدا(ص) فرمود: همسرت و دو پسرانت حسن و حسین را صدا بزن. فاطمه برگشت و آن دو را با خود آورد. در همان بین که غذا را میخوردند، این آیه نازل شد: «إِنّما یُریدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرًا»؛ پس رسول خدا(ص) زیادیِ جامهاى را که داشت، بر سر آنها کشید. آنگاه دست خود را از زیر کسا بیرون آورد، به آسمان اشاره کرد و عرضه داشت: بارالها، اینها اهل بیت من و خاصان من هستند، پس پلیدى را از ایشان ببر و تطهیرشان کن. و این کلام را سه بار تکرار کرد. ام سلمه میگوید: من سر خود را در زیر کسا بردم و عرضه داشتم: یا رسولالله، من هم با شمایم؟ حضرت دو بار فرمود: تو عاقبت بهخیری. (تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوى همدانی، ج ۱۶، ص ۴۷۴، به نقل از درالمنثور، ج ۵، ص ۱۹۸)
منبع: خبرگزاری ایکنا