يکي از موضوع هاي مهم معرفتي که ذهن بشر، به ويژه دانشمندان، را در طول تاريخ به خود مشغول کرده، جبر و اختيار است. آیا اعمالي که از انسان صادر مي شود صد در صد مربوط به اراده و اختيار اوست و هيچ عامل خارجي در پيدايش آن مؤثر نيست يا او موجودي بي اراده است و عواملي بيرون از وجودش او را به اين سو و آن سو مي کشاند؟ انسان‌ها بنا بر گرايش‌هاي علمي و مذهبي خود، در پي پاسخي مناسب براي اين پرسش بوده اند تا جان جستجو گر خود را با آب حقيقت سيراب سازند. در اين راستا، گروهي جبري مسلك و گروه ديگر تفويضي و گروه سوم طرفدار نظريه امر بين الامرين شده اند.

نويسنده در اين کتاب پرسش ها و پاسخ هايي درباره جبر و اختيار را تدوين کرده است؛ اقسام جبر و اختيار، ريشه ها و زمينه هاي جبر پنداري، جبر و اختيار و توحيد افعالي و آزادي عمل و عقيده، همچنين اقسام قضا و قدر، رابطه قضا و قدر با اختيار و عوامل قضا و قدر، معناي جبر و اختيار، جبر فلسفي، کلامي، مادي، تاريخ، تکويني، جبر در آفرينش، فرزندان نامشروع، صفات خداوند، درک نادرست قانون عليت، عصمت انبيا و اوصيا و منشأ سقوط انسان مطالب اين کتاب را تشکيل مي دهد.