قرآن، زنان، نكته‏ها و پيامها، سرشت انساني

پدیدآورمحمدکاظم تقوی

تاریخ انتشار1388/09/22

منبع مقاله

share 1158 بازدید
قرآن، زنان، نكته‏ها و پيامها، سرشت انساني

محمدكاظم تقوي

بررسي تفصيلي و تفسيري آيات شريفه قرآن از جمله در موضوع زن و خانواده، نيازمند مباحث مستقل و مقالات پژوهشي است كه از جهات مختلف به محتواي اين دسته از آيات بپردازد و اين كاري است درازمدّت و با خوانندگان خاص خود. آشنايي اجمالي با آيات و توجه به نكته‏ها و پيام‏هاي آيات نيز مي‏تواند براي بسياري از خوانندگان مفيد باشد. ستون «قرآن، زنان، نكته‏ها و پيام‏ها»، از اين شماره به همين انگيزه پيش روي خوانندگان ارجمند باز شده است. در هر قسمت يك آيه از اين نظر مورد توجه قرار مي‏گيرد و برخي نكات و پيام‏ها كه بيشتر به چشم مي‏آيد بازگو مي‏شود. ان شاءاللّه‏ تعالي.
«يا ايُّها النّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذي خَلَقَكُم مِن نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوجَها وَ بَثَّ مِنهُما رِجالاً كَثيراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللّه‏َ الّذي تَساءَلونَ بِه وَ الأَرْحامَ إِنَّ اللّه‏َ كانَ عَلَيكُم رَقيباً» سوره نساء/آيه 1
«اي مردم، از پروردگارتان پروا كنيد، همو كه شما را از يك نفس بيافريد و همسر او را نيز از (جنس) او آفريد و از آن دو، مردان و زنان بسياري پراكند. و از خدايي كه وقتي چيزي از همديگر مي‏خواهيد نام او را مي‏بريد (و به عظمت و قداست او معترفيد)، همچنين از [گسستن پيوند [خويشاوندي پروا كنيد؛ چرا كه خداوند ناظر و نگهبان شما است.»

نكته‏ها و پيام‏ها:

1ـ همه انسان‏ها موظف به پرواي الهي و رعايت تقوا مي‏باشند؛ تقوايي كه سفارش همه پيامبران و سرلوحه دعوت آنان مايه و پايه اصلي برنامه‏هاي تربيت انسان و اصلاح اجتماع مي‏باشد.
2ـ تقواي الهي كه رعايت حدود الهي و انجام وظايف ديني است، براي تحقق تربيت الهي انسان مقرر گرديد و تربيت درست انسان بدون پيمودن طريق تقوا حاصل نمي‏شود.
3ـ زن و مرد، هر دو از يك گوهر و سرشت آفريده شدند و به لحاظ گوهر وجودي و سرشت اوليه هيچ امتيازي بر يكديگر ندارند. اين يعني مردود دانستن نظريات تحقيرآميزي كه با تحريف به اديان و مذاهب نسبت داده شده است.
4ـ خالق انسان، همه انسان‏ها را فقط از طريق آدم و حوا آفريد و در تكثير نسل آنها موجود ديگري ـ مانند فرشتگان يا جنّيان ـ دخالتي نداشتند. در حديثي از امام رضا(ع) همين معنا ديده مي‏شود. آن حضرت فرمود تكثير نسل بشر با ازدواج فرزندان آدم و حوا با يكديگر انجام گرفت، البته با زايش‏هاي متعددي كه حضرت حوا داشته است.1
از نظر قرآن گوناگوني و تنوع شرايع انبياء الهي مسئله روشني است. خداوند حكيم بر اساس مصالح انسان‏ها و ضرورت‏هاي ادوار گوناگون زندگي او، شرايع مختلفي تشريع فرمود.
5ـ خداوند نزد اعراب جاهليت نيز داراي عظمت و محبوبيت بوده است، چرا كه در كارهايشان به نام او سوگند داده مي‏شدند و يا به نام او پيمان مي‏بستند. و از آنجايي كه از اين عمل آنان نهي نشده، پس سوگند به خداوند جايز است.
6ـ دستور صريح به پاسداشت حرمت خويشان و ارحام در كنار دستور به تقواي الهي، اهميت اين موضوع را مي‏رساند و از آنجايي كه همه انسان‏ها از يك پدر و مادر مي‏باشند و در يك رحم به هم مي‏رسند، اين دستور به پاسداشت ارحام، خود دستور به پاسداشت مقام رفيع انسان است كه اگر همگان به اين دستور الهي عمل كنند و هر فردي با همه افراد انسان‏ها به مانند اقوام و ارحام خود برخورد كند، انسان گرامي داشته خواهد شد.
7ـ خداوند متعال پس از امر به تقوا و پاسداشت حرمت ارحام، به انسان‏ها هشدار مي‏دهد و تهديدي ضمني را متوجه آنان مي‏سازد كه بدانيد خداوند ناظر و نگهبان شما است و انگيزه‏ها و نيز كارهايتان بر او پنهان نمي‏باشد. اين خود ايجاد ضمانت اجرايي براي دستورات الهي مي‏باشد.

پاورقيها:

1 ـ ر.ك: نورالثقلين، ج1، ص433، ح10.

مقالات مشابه

المراة فی القرآن الکریم

نام نشریهالغدیر

نام نویسندهراشد الغنوشی

حوزه معنایی واژه نساء در قرآن کریم

نام نشریهمطالعات راهبردی زنان

نام نویسندهبی‌بی‌زینب حسینی, ابوالفضل علیشاهی قعله جوقی

بهشت و پاداش زنان

نام نشریهاندیشه دینی

نام نویسندهمحمود حاجی احمدی

المرأة المسلمة

نام نشریهحضارة الاسلام

نام نویسندهعبدالتواب هیکل

حوّا ميان اسطوره و حقيقت نقد ديدگاه تفسير طبري

نام نویسندهعلی راد, نصر حامد ابوزید

زن ازدیدگاه قرآن

نام نشریهرشد آموزش قرآن

نام نویسندهفاطمه گدازچیان

كتابشناسي زن در قرآن

نام نویسندهمحمدصادق کفیل

زنان بهشتي قسمت دوم

نام نویسندهاحمد صادقی