share
1399/08/26
در شورای راهبری دفتر تبلیغات اسلامی؛
منشور مرجعیت علمی قرآن کریم به تصویب رسید

حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی مقدم بیان کرد: منشور مرجعیت علمی قرآن با پشتوانه طولانی مدت کار علمی توسط نخبگان حوزه علوم معارف قرآن کریم و همچنین میز علوم انسانی و میز علوم اسلامی و میز توسعه و تعمیق فرهنگ قران و کارگروه مرجعیت علمی قرآن کریم به تصویب رسید.

با توجه به تصویب منشور مرجعیت علمی قرآن و به منظور آشنایی با این سند با حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی مقدم، رئیس کارگروه مرجعیت علمی قرآن کریم به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید؛

 شما در منشور مرجعیت  علمی قرآن چه اهدافی را پیگیری می کنید؟

یکی از موضوعات مهمی که سالهاست به آن پرداخته نشده و بایستی به آن پرداخته می‌شد مرجعیت علمی قرآن کریم است، امروز ما بر این باوریم که علوم انسانی باید به طور جدی از قرآن کریم بهره برداری کند و علوم اسلامی هم باید در راستای توسعه و تعمیق علم دینی توجه بیشتری به قرآن کریم نماید و این توجه باید تعریف شده و در چارچوب علمی قرار بگیرد و ما این چارچوب را تعریف کردیم و پس از جلسات گوناگون با عنوان منشور مرجعیت علمی قرآن توسط شورای راهبری به تصویب رسید.

ما در پی این هستیم تا زیرساخت های علمی برای تحقق مرجعیت علمی قرآن کریم را فراهم آوریم و مرجعیت علمی قرآن کریم در محتوای علوم و همچنین در فرآیند تولید علم نهادینه شود. در جهت ابتناء نظام های کلان و خرد معرفتی و اجتماعی بر معارف قرآن کریم حرکت خواهیم کرد.

تلاش ما بر دستیابی به روش نظام یافته برای مراجعه به قرآن کریم در علوم اسلامی و انسانی است. همچنین سعی بر زمینه سازی و فرهنگ سازی در راستای اتکاء عالمانه کنشگران فرهنگی اجتماعی با قرآن کریم داریم.

تعریف شما از مرجعیت علمی قرآن چیست؟

قرآن کریم نخستین منبع برای جامعه اسلامی است. دانشمندان مسلمان قرآن را حجت می دانند و با استناد به این منبع معرفتی می توانند در علوم اسلامی و انسانی نظریه پردازی کنند و یا به آن علوم جهت بدهند و بر این اساس قرآن کریم را منشا تحول علمی قرار دهند. بر این اساس تعریف ما از مرجعیت علمی قرآن این است "اثرگذاری معنادار قرآن کریم بر دانش های ساخت یافته".

ما بر این باوریم که این اثرگذاری گاهی ممکن است به عنوان منبع استنباط یا منبع استکمال یا منبع استلهام باشد به این معنا که ما از قرآن کریم مستقیما گزاره ای را، نظریه ای را، مبانی علمی را استخراج می کنیم و یا اینکه گزاره، یا نظریه، یا مبانی علمی علوم را تکمیل می کنیم یا از قرآن کریم درباره مبانی گزاره ها یا نظریه های علمی الهام می گیریم وگاه ممکن است قرآن کریم بعنوان میزان سنجش و حکمیت درباره نظریه های علمی یا گزاره های علمی مورد استفاده قرار بگیرد براین اساس قرآن کریم می تواند بر ابعاد و لایه‌های گوناگون علوم اثرگذار باشد مانند مبانی، اهداف، مسائل، روشها، نتایج علوم و.... از این رو اثرگذاری همواره به معنای تاثیر مستقیم در همه ابعاد علوم نخواهد بود بلکه گاه این اثرگذاری به مثابه یک منبع است گاه به مثابه میزان سنجش است و یا دیگر گونه های تاثیرگذاری که در منشور مرجعیت علمی قرآن کریم بیان شده است.

قلمرو و عرصه های مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه شما چیست؟

مرجعیت علمی قرآن کریم در عرصه های علوم متفاوت است و براساس آنجه در منشور مرجعیت علمی قرآن آمده است شامل سه دسته از علوم می شود: علوم انسانی، علوم اسلامی و علوم طبیعی.

مراد ما از علوم اسلامی دانشهایی هستند که دربستر تمدن، فرهنگ و حوزه های گوناگون  اسلامی تدوین شده و رشد یافته است مانند علم فقه، علم کلام و...

مراد از علوم انسانی، علوم ساخت یافته بشری است. هر چند در غرب در مورد تعریف علوم انسانی اختلاف شدیدی وجود دارد مانند جامعه شناسی، روانشناسی و...

در مورد علوم طبیعی یا علوم تجربی نیز مراد ما دانش هایی هستند که موضوع آنها بررسی ویژگی های فیزیکی طبیعت است و در آن علوم سعی بر این است تا پدیده های طبیعی با روش علمی براساس فرآیندهای طبیعی تشریح شود.

اما در منشور مرجعیت علمی قرآن کریم، دفتر تبلیغات اسلامی ماموریت خویش را در شرایط فعلی و در آغاز کار بر علوم اسلامی و علوم انسانی متمرکز کرده است.

 وی در پایان این گفت‌وگو از شورای راهبری دفتر تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین استاد واعظی رئیس محترم دفتر تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سبحانی رئیس قطب تعمیق ایمان دینی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی جهت حمایت هایشان از کارگروه مرجعیت علمی قرآن و همچنین از همکاری و همراهی صمیمانه حجت الاسلام والمسلمین قطبی، رئیس و اعضاء شورای میز قرآن، اعضاء کارگروه مرجعیت علمی قرآن و دبیر محترم کارگروه حجت الاسلام والمسلمین موسوی عبادی بابت اهتمام این بزرگواران در این امر مهم تشکر کرد.